Voorschakeltraject Dienstverlening zorg & welzijn:

Met nieuw zelfvertrouwen naar een leerwerkplek in de zorg

Van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kun je niet verwachten dat ze zomaar even aan een leerwerktraject beginnen. Ze hebben tijd nodig om daarnaartoe te werken, vertrouwen te krijgen in hun eigen kunnen en te groeien in zelfredzaamheid. Dat is waar het voorschakeltraject voor de niveau-2-opleiding Dienstverlening zorg & welzijn (bbl) gelegenheid toe biedt. Het is een droom die uitkomt voor Daniël den Hertog (37). Werken in de zorg wilde hij altijd al, maar het liep anders in zijn leven. Door een chronische ziekte en een vertekend zelfbeeld, miste hij de aansluiting op de arbeidsmarkt en belandde uiteindelijk in de bijstand. Totdat de Sociale Dienst Drechtsteden hem begin 2020 vroeg of hij een voortraject voor een zorgopleiding wilde volgen. ‘Het was een kans die ik met beide handen aangreep’, vertelt Daniël enthousiast. ‘Ik was alleen bang dat ik niet door de selectieprocedure zou komen, want die was pittig. Ik moest een AMN-test (capaciteiten- en persoonlijkheidstest) doen, een cv opstellen, en mezelf presenteren tijdens een elevator pitch bij de zorginstellingen. Dat kan ik nooit, dacht ik. Maar het viel mee en bij de pitch was het meteen bingo.’

Meer in hun mars Daniël was een van de dertien deelnemers aan het voorschakeltraject ter voorbereiding op de niveau-2-opleiding Dienstverlening zorg & welzijn. Vorig jaar mei ging het traject voor de tweede keer van start bij Albeda Zorgcollege. De deelnemers werken drie maanden lang, drie dagen per week, bij een zorginstelling met behoud van hun uitkering. Daarnaast volgen ze een dag per week onderwijs. ‘We doen dit samen met de Sociale Dienst Drechtsteden’, vertelt onderwijsleider Susanna Marandi. ‘Wij verzorgen het onderwijs, zij de selectie van de deelnemers en de ervaringsplekken bij de zorgorganisaties. Het programma is in 2019 opgezet om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt toe te leiden naar een leerwerkopleiding in de zorg. Iets wat ze op eigen houtje vaak niet voor elkaar krijgen, maar met de juiste begeleiding wél lukt. Deze mensen hebben meer in hun mars dan ze denken. Ze zijn heel waardevol voor de zorgsector, die natuurlijk om medewerkers zit te springen.’ Ook voor zorginstellingen is het voorschakeltraject aantrekkelijk. Susanna: ‘Het biedt ze gelegenheid “de kat uit de boom te kijken”, voordat ze iemand een leerwerkovereenkomst aanbieden. Bovendien geeft de intensieve begeleiding van deze groep hen veel vertrouwen.’ Zelfvertrouwen Wilma Custers was als groepsbegeleider nauw betrokken bij het voorschakeltraject van 2020. Ook nu ziet ze, als docent bij de opleiding Dienstverlening zorg & welzijn, een groot deel van de groep van Daniël nog wekelijks. ‘Het voortraject is belangrijk om in het werk- en leerritme te komen’, legt Wilma uit. ‘We zijn aan de slag gegaan met plannen, huiswerk maken en met het oefenen van allerlei basale digitale, sociale en beroepsvaardigheden. Daarnaast is er veel aandacht voor taal en rekenen. En er staan ook vakgerichte onderwerpen op het programma, zoals rouwverwerking en onbegrepen gedrag bij dementie.’ Door ervaringen te delen en te praten over bijvoorbeeld omgaan met kritiek of hoe je voor jezelf opkomt, werken de deelnemers aan hun zelfvertrouwen. Wilma: ‘Dat zijn dingen waar in de reguliere bbl-opleiding helaas niet veel tijd voor is. Je zag de deelnemers daarin echt groeien.’ Carola van den Bosch, de coach die vanuit Drechtsteden betrokken is bij dit traject, speelt daarbij een heel belangrijke rol (zie kader). Het geeft mij een gerust gevoel dat er ook vanuit de sociale dienst support is voor deze groep, zodat ik me op het onderwijsprogramma kan richten.’

‘Dit is echt een roeping voor mij!’

Corona De groep van Wilma startte in mei 2020, midden in corona-tijd. ‘Dat was een extra uitdaging’, vertelt ze. ‘Toen ik van Drechtsteden de lijst met namen en telefoonnummers van de deelnemers doorkreeg, heb ik via beeldbellen met iedereen kennisgemaakt. Daarna zijn we eerst met online lessen gestart. Niet ideaal, maar na drie weken konden we gelukkig live bijeenkomen in de kantine van FC Dordrecht. Dat had de sociale dienst geregeld.’ Corona zorgde voor een heftige start in de praktijk. Bewoners werden ziek en kwamen soms te overlijden. Collega’s vielen uit. Het was druk en hectisch waardoor begeleiding op de werkvloer er soms bij inschoot. Wilma: ‘Desondanks hebben de deelnemers het goed opgepakt. Ze konden juist toen echt iets betekenen in het contact met de bewoners.’ Meters maken Van de groep die in 2020 het voorschakeltraject volgde, is ruim de helft doorgestroomd naar de bbl-opleiding niveau 2 en één deelnemer is de VIG-opleiding gaan doen. Daniël kreeg na de zomer een leerwerkovereenkomst bij Parkhuis: een zorginstelling voor mensen met dementie en/of Korsakov, waar hij ook zijn voortraject had gedaan. ‘Ik ben bijna klaar met mijn niveau 2-opleiding’, lacht hij. ‘Hopelijk wordt mijn leerlingcontract binnenkort omgezet in een jaarcontract. Dan wil ik eerst een jaartje extra meters maken. En daarna door met de VIG-opleiding. Dit is echt een roeping voor mij!’

Social coach

Carola van den Bosch (meerdanwerk.nl) is door Drechtsteden ingehuurd als social coach en zet zich met hart en ziel in voor de deelnemers. ‘Deze mensen hebben niet zomaar een afstand tot de arbeidsmarkt. Er speelt vaak veel mee wat hen belemmert om te werken of een opleiding te volgen. Mijn doel is hen te ondersteunen om dat tóch voor elkaar te krijgen en te voorkomen dat ze vastlopen. Ik ga mee naar de budgetcoach, naar de huisarts, het ziekenhuis, desnoods naar de rechtbank of de schuldhulpverlening. Ik onderhoud contacten met de sociale dienst, de zorginstellingen, Albeda Zorgcollege. Wandelen doe ik ook met ze, en boodschappen doen. Want fit zijn en gezond eten zijn belangrijk, zeker als je in de zorg werkt. Ja, ik ben een soort spin in het web en ik zorg dat de deelnemers niet door de mazen van dat web heen glippen. Dat betekent dat ik intensief contact onderhoud, wekelijks, maar meestal vaker.

Persoonlijke aandacht, er zíjn, is zo nodig dag en nacht. Dat is wat helpt. Ik ben 23/7 beschikbaar laat ik altijd weten, behalve tussen 02.00 en 03.00 uur, want dan slaap ik. Ik kom bij de mensen thuis en we praten over wat hen bezighoudt, wat hen zorgen geeft. Het is mooi om te zien hoe de deelnemers groeien in hun zelfredzaamheid, hoe hun zelfvertrouwen een boost krijgt, waardoor ik ze langzaam los kan laten.’